Mornota
Bu yazımızda 16 Nisan 2017 Pazar günü yapılan Anayasa Değişikliğine ilişkin halk oylaması ile kurulan yeni sistemi pozitif hukuk bakış açısıyla anlatacağız. Yazımız siyasi değil bilimseldir. Konumuz birkaç yazıdan oluşmakta olup her yazımızda 5 değişikliği inceleyeceğiz.
Bu yazımızda inceleyeceğimiz değişiklikler “Başkanlık Sistemi”nin zorunlu değişiklikleri değildir.
Öncelikle 16 Nisan 2017 Pazar günü yapılan Anayasa Değişikliği referandumu sonuçlarına değinelim.
- Toplam Sandık Sayısı:174.467
- Kayıtlı Seçmen Sayısı:58.291.898
- Oy Kullanan Seçmen Sayısı:49.798.855
- Seçime Katılma Oranı:%85.43
- Geçerli Oy Sayısı:48.936.604
- Geçersiz Oy Sayısı:862.251
- EVET: 25.157.463 (%51.4)
- HAYIR: 23.779.141(%48.6)
Bu veriler sonucu 18 maddeden oluşmakla birlikte toplam 69 maddede değişiklik yapan 6771 Sayılı Anayasa Değişikliği Hakkındaki Kanun kabul edilmiştir.
Yapılan Değişiklikler:
1. Milletvekili sayımız 550’den 600’e çıkarılmıştır.
1982 Anayasası’nın ilk şeklinde bu sayı 400’dür. 1987 yılında 450’ye çıkarılmış ve son olarak 1995’te 550 sayısına ulaşılmıştır. Madde hükmünün değiştirilme sebebinin “temsilde adalet” olduğu iddia edilmektedir. Bu yolla İstanbul gibi büyük illere daha fazla milletvekili çıkarma şansı tanınacaktır. Nicelik elbette önemlidir. Ondan daha önemli olan şey ise niteliktir. Niceliğin yanında milletvekillerinin niteliğine ilişkin çalışmalar da yapılmalıdır.
2. Seçilme yaşı 25 yaştan 18 yaşa düşürülmüştür.
1982 Anayasası’nın ilk şeklinde seçilme yaşı olarak 30 yaş öngörülmüştür. 2006 yılında seçilme yaşı 25 yaşına indirilmiştir. Kanımızca 18 yaş olumlu olsa da seçilme için erkendir.
3. “Askerlik yapmama” milletvekilliğine engel olmaktan çıkarılıp onun yerine askerlikle ilişiklik milletvekilliğine engel duruma getirilmiştir.
18 yaşında seçilme maddesi geldiği için bu yaşta birinin askerlik yapma ihtimali yoktur. Bu sebepten askerlik yapmayan 18 yaşında bir kişiye meclis yolu açılmıştır. 18 yaşında meclise giren kişinin daha sonra askerlik yapıp yapmayacağı meçhuldür. Kanımızca bu statüdeki kişilerin askerlikten muaf olma ihtimalleri yüksektir.
4. TBMM seçim dönemi 4 yıldan 5 yıla çıkarılmıştır.
1982 Anayasası’nın ilk şeklinde TBMM seçim dönemi 5 yıl olarak tasarlanmıştır.2007 yılında TBMM seçim dönemi 4 yıla indirilmiştir.
5. Artık Cumhurbaşkanlığı seçimi ile TBMM seçimi aynı tarihte ve 5 yılda bir yapılacaktır.
Cumhurbaşkanlığı seçimi tamamlanamazsa sadece Cumhurbaşkanlığı seçimi yenilenir.Onun haricinde bu iki seçim birlikte yapılacaktır.
SON SÖZ
Bu maddeler ilk genel seçimlerde veya en geç 3 Kasım 2019 seçimlerinde yürürlüğe girecektir.(Uygulanmaya başlanacaktır.)
BAMTELİ
Bir toplumda çocukların yüzü gülüyorsa orada işler yolunda demektir.
KİTAP ÖNERİSİ
- AŞK/ELİF ŞAFAK
