Anıl BÜTÜNER
Derin bir nefes alıyoruz önce. Çaylar / Kahveler da / de hazırsa moda girmişiz demektir. Zaten hafta sonu tatilimize de kavuştuk. Şöyle güzel bir tatili hak ettik galiba. Hal böyleyken koca bir ayı da geride bırakıyoruz hani. Baharın ilk ayı geride kaldı, cemreler düştü. Yaza ulaşacak olmanın heyecanı sardı dört bir yanı. Acaba Türkiye’de ve dünyada neler oldu, neler olacak? Bu soruların cevabını 2 aydır olduğu gibi yine bu yazıda bulacak olmanız dileğiyle -Vay be! Usta gazeteci misali- yazıya başlıyorum. Eee yani devam ediyorum.
Türkiye nüfusu son bilinenlere göre 78 milyon 814 bin 871 kişi. Nüfusun 39 milyon 771 bin 221 kişisi yani %49,8’ini kadınlar oluştururken, 40 milyon 43 bin 650 kişisi yani %50,2’sini erkekler oluşturuyor. Doğuşta kadınlar için beklenen yaşam süresi 80,7 yıl, erkekler için beklenen yaşam süresi 75,3 yıl olarak ifade ediliyor. Böylece Türkiye geneli ortalama yaşam süresi 78 yıl oluyor. Ayrıca işsizlik oranı(15+ yaş) Türkiye genelinde %10,3 olurken, genç işsizlik oranı(15-24 yaş) %18,5.
Sağlık Bakanlığı ve OECD verilerine göre dünyada en fazla sezaryenle doğum yapılan ülkeler sıralamasında Türkiye ilk sırada yer alıyor. 2016’da Türkiye’de dünyaya gelen 1.248.041 bebekten 676.152’si sezaryenle doğdu. Sezaryen doğumda son sırada İsrail yer aldı.
Türkiye’de kişi başına makarna tüketimi 7,4 kilodan 8,5 kiloya çıkarak tüm zamanların en yüksek değerine ulaştı. Tüketimde dünyada 10. sıraya yükseldiğimiz belirtiliyor. 1. sırada 26 kiloyla İtalya yer alırken dünya ortalamasıysa 15 kilo olarak açıklandı.
Türkiye İlaç Sektörü raporu 2017 sonuçlarına göre 2016 yılında Türkiye’de 2 milyar kutu ilaç satılırken ilk sırada ağrı kesiciler yer aldı.
2023’te açılacak, yapıldığında dünyanın en uzun aralıklı köprüsü olacak 1915 Çanakkale Köprüsü‘nün yapımına başlandı. Köprünün 3 gidiş ve 3 geliş 6 şeritli olacağı ifade edildi.
Başkanlık referandumunda tercihi “evet” olan Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul Sarıyer’de “hayır” çadırını ziyaret etti. Erdoğan, çadırda bir vatandaş tarafından söylenen “alevi vatandaşların dışlandığı” yönündeki ifadesini yanlış bulduğunu belirtti.
Toplam 71 şehit verdiğimiz Fırat Kalkanı Harekatı sona erdi. Suriye sınırının önemli bir bölümü DEAŞ’ten temizlendi. Yapılacak olası yeni bir harekatın başka bir isimle anılacağı ifade edildi.
Genel Kurmay Başkanı Hulusi Akar, ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Francis Dunford ve Rusya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Valery Vasilyeviç Gerasimov ile Suriye’deki yaşananları görüşmek üzere Antalya’da bir araya geldi.
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani Türkiye’ye geldi. İstanbul Atatürk Havalimanı’nda ve Ankara’da ilk defa Türk bayrağıyla birlikte göndere çekilen Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin bayrağı büyük tepki yarattı.
ABD Başkanı Trump, seyahat kısıtlamasıyla ilgili yeni bir başkanlık kararnamesine imza attı. 7 Müslüman ülkeye seyahat yasağı uygulamasında Irak listeden çıkarıldı. İran, Libya, Suriye, Somali, Sudan ve Yemen vatandaşlarına uygulanan 90 günlük seyahat yasağıysa devam ediyor.
İngiltere ve ABD tarafından açıklanan uçak içerisine dizüstü bilgisayar ve elektronik tablet almayı yasaklayan karar uygulanmaya başlandı. Bu uygulamada Türkiye’nin yanı sıra Ürdün, Mısır, Kuveyt, Katar, Fas, Lübnan, Tunus, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’da bulunuyor.
Brexit Yasa Tasarısı, İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth tarafından imzalanarak yasalaşması yönündeki son onayı aldı. İngiltere, Lizbon Anlaşmasının 50. maddesini işleterek, 44 yıllık üyeliğin ardından Avrupa Birliği’nden ayrılma (Brexit) sürecini resmen başlattı. Sürecin 2 yıl süreceği öngörülüyor. Öte yandan AB’ye üye ülkelerin devlet başkanları birliğin kuruluşu olarak kabul edilen Roma Antlaşması’nın 60. yıl dönümünde İtalya’nın başkenti Roma’da bir araya geldi. Liderler AB’ye bağlılıklarını yineleyen bir bildiriyi 60 yıl sonra aynı salonda imzaladı.
Kuzey Kore art arda 4 balistik füze denemesi yaptı. Çin sınırına yakın bir bölgeden fırlatılan füzeler Pasifik Okyanusu’na düştü. Nükleer başlık da takılabilen füzelerin menzili yaklaşık 1000 kilometre.
İsrail’de camiler etrafında yaşayan kent sakinlerinin uyku kalitesinin korunması amacıyla getirilen tasarıyla gece saat 11 ile sabah 7 arasında ezanın hoparlörden okunması İsrail parlamentosu Knesset tarafından yasaklandı.
Müslüman dünyasında terör! Afganistan’ın başkenti Kabil’de IŞİD tarafından beyaz önlüklü kişilerce hastaneye düzenlenen saldırıda 30 kişi hayatını kaybetti. Suriye’nin başkenti Şam’da düzenlenen 2 bombalı saldırıda Şii hacıları taşıyan otobüsteki 44 kişi hayatını kaybetti. Bir başka saldırı olan Şam’daki adalet sarayı önündeki saldırıdaysa 35 kişi hayatını kaybetti. Halep kentinin Ertarib ilçesinde bir camiye namaz vakti düzenlenen hava saldırısındaysa 58 kişi hayatını kaybetti. Saldırının Amerikan savaş uçağı tarafından gerçekleştirildiği söyleniyor.
Avrupa’da terör! İngiltere’nin başkenti Londra’da Westminister Köprüsü üzerinde 4×4 araçla yayaları ezen saldırgan 3 kişinin ölümüne yol açtı. Parlamento binasının demirlerine çarparak duran araçtan inen saldırgan parlamento binasına girmeye çalışırken öldürüldü. Terör örgütü DEAŞ tarafından üstlenilen olayın faili 52 yaşındaki İngiliz vatandaşı Khalid Masood (Müslüman olmadan önce Adrian Russell Ajao) olarak açıklandı. Fransa Paris’teyse Orly Havalimanı’nda 1 askerin silahını almaya çalışan 1 kişi vurularak öldürüldü.
Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşlarının referandum hakkında bilgilendirilmesi için yapılan çalışmalar engellendi. Hollanda, Almanya, İsviçre ve Avusturya’da yaşayan Türk vatandaşlarla yapılacak görüşmeler çeşitli nedenlerle bu ülkeler tarafından iptal edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu engellemeleri faşistlik ve Nazi uygulamaları olarak nitelendirdi. Avrupa ülkeleriyse bu görüşmeleri kendi toprakları üzerinde başka bir ülkenin seçim programı yürütmemesi gerektiği gerekçesiyle engellendiğini savundu. Ancak aynı ülkeler PKK yandaşlarının düzenlediği gösteri ve mitinglere izin vermeye devam ediyor.
Aralık ayından bu yana Zimbabwe’nin güneyinde etkili olan aşırı yağışlar yüzünden meydana gelen sel ve su baskınlarından ölenlerin sayısı 246’ya çıktı. Yaklaşık 2000 kişinin evsiz kaldığı söyleniyor.
Somali’de kuraklıktan kaynaklanan kıtlık ve salgın hastalıklar nedeniyle birçok insan hayatını kaybetti. Birleşmiş Milletlere göre gıda krizi Somali’de 1,5 milyon kişiyi etkiliyor. Kıtlık tehlikesi tüm dünyadaysa yaklaşık 5 milyon insanı etkiliyor.
Guatemala’da bir yetiştirme yurdunda çıkan yangın sonucu 22 kız öğrenci hayatını kaybetti. Devlet Başkanı Jimmy Morales ülkede 3 günlük yas ilan etti.
Avustralya’da etkili olan ve hızı saatte 270 kilometreyi bulan Debbie Kasırgası 63 binden fazla evi elektriksiz bıraktı. Kasırgadan ölen olmamasına rağmen mali hasarın çok büyük olduğu belirtildi.
İstanbul Büyükçekmece’den Bilecik’e gitmek için havalanan Eczacıbaşı Grubuna ait helikopter kalkıştan 4 dakika sonra yoğun sis nedeniyle televizyon kulesine çarparak düştü. Helikopterin içindeki 2 pilot, 4 Rus müşteri ve 1 Türk yetkili hayatını kaybetti.
İstanbul Üsküdar’da misafirlerine mangal yapmak isteyen Aysel Karahan, bahçede bulduğu poşetteki bitkiyi kekik sanıp etlerin üzerine serpti. Yedikleri etten zehirlenen 10 kişiden Bayram Akdana hayatını kaybetti. Kekik sanılan maddenin bonzai olduğu ortaya çıktı.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü için otobüsle Bursa’dan Ankara’ya giden Türk Metal Sendikası üyesi kadınlardan 7’si otobüsün devrilmesi sonucu hayatını kaybetti.
Ünlü sanatçı Halit Akçatepe hayatını kaybetti. 79 yaşındaki Akçatepe, geçen yıl felç geçirmişti ve bu nedenle hastanede tedavi görüyordu.
15 Temmuz darbe girişiminin kahramanlarından şehit Astsubay Ömer Halisdemir’in annesi Fadimana Halisdemir, Niğde’de geçirdiği kalp krizi sonucu 69 yaşında hayatını kaybetti. İlginç olansa; şehit annesinin, oğlunun adını taşıyan hastanede 3 ayların başlangıcı olan Regaip Kandilinde vefat etmesiydi.
ÖSYM tarafından düzenlenen YGS sınavında bu sene uygulanan “saat 09.45’ten sonra sınav binasına öğrenci alınmayacağı” açıklamasına rağmen geç kalan öğrencilerin içeriye girmeye çalışmaları gündemi uzun süre meşgul etti. Yeni uygulama nedeniyle mağdur olduğunu söyleyenler için ÖSYM tarafından “sınav giriş belgesini alırken 09.45 uyarısını kabul ettikten sonra bu belgeleri alabildikleri” belirtildi. Bu sene KPSS sınavı için belirlenen yüksek ücretlerin tepki çekmesi sonucuysa ÖSYM tarafından indirim yapılarak yeni ücretler duyuruldu.
Forbes’in dünyanın en zenginleri listesine göre Microsoft’un kurucusu Bill Gates, 86 milyar dolarlık servetiyle zirvede yer aldı. Bu yıl 12. kez hazırlanan “en zengin 100 Türk” listesindeyse Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker, 3.7 milyar dolarlık kişisel servetiyle 1. oldu.
2009 yılında hayata geçen sanal para birimi Bitcoin’in değeri, tarihinde ilk defa bir ons altının fiyatını geçti. Dijital altın olarak adlandırılan Bitcoin, normal paralar gibi basılmak yerine bilgisayarlar tarafından şifreli algoritmalarla üretiliyor.
Fransa’nın en büyük otomotiv üreticisi PSA Peugeot-Citroen, Opel’i satın aldı. PSA, Renault’u geçerek Volkswagen’in ardından Avrupa’nın en büyük 2. otomotiv şirketi haline geldi. Opel, 16 yıldır zarar ediyordu.
ABD’li milyarder, işadamı ve banker David Rockefeller, kronik kalp yetmezliği nedeniyle 101 yaşında öldü. 6 kalp nakli, 3 böbrek ve 2 ciğer nakli operasyonu geçiren Rockefeller, 200. doğum gününü kutlamak istediğini söylüyordu. “Dünya imparatorluğu” ve “yeni dünya düzeni” gibi kavramlarıyla da dikkat çekmişti.
Birleşmiş Milletlerin 2017 Dünya Mutluluk Raporu‘nda Norveç 1. oldu. Norveç’i Danimarka, İzlanda, İsviçre ve Finlandiya takip etti. Türkiye ise geçen yıla göre 9 basamak yükselerek 155 ülkelik listede 69. sırada yer aldı. Listeye göre en mutsuz 5 ülkeyse; Ruanda, Suriye, Tanzanya, Burundi ve Orta Afrika Cumhuriyeti.
UNESCO tarafından verilen 2017 yılı Uluslararası Yükselen Yetenek Ödülü ilk kez Türkiye’den bir bilim kadınına verildi. 2017 yılında 19.’su düzenlenen ödül Fransa’nın başkenti Paris’te verildi. Doç. Dr. Bilge Demirköz ödülü “uzay radyasyonu” hakkındaki çalışmasıyla kazandı.
Dünya Mobil Kongresi (MVC) 2017’de yılın en iyi telefonu, Güney Kore merkezli teknoloji devinin 2016 yılında piyasaya çıkan akıllı telefonu Samsung Galaxy S7 Edge oldu. 2016’da bataryası patlayan Note 7 ile gündeme gelse de İspanya’nın Barcelona şehrinde düzenlenen organizasyonda Samsung, Global Mobile Awards’ın sahibi olmuş oldu.
Nokia 3310‘un yenilenen versiyonuyla piyasaya çıkacağının söylenmesinden sonra Google üzerinden arama grafiği %797 artış gösterdi. 130 milyona yakın satış yapan eski modelin yenilenmiş versiyonunun sadece 2G şebeke desteği ile raflarda olacağı duyuruldu. Günümüzde 5G konuşulurken 2G desteği eksi bir durum olarak göze çarpıyor. Ancak ülkemizde 2G’nin kullanımına son verileceği tarih 2029 olarak belirtiliyor.
Borussia Dortmund futbol kulübü, Birleşmiş Milletler, Uluslararası Af Örgütü ve bazı sosyal medya sayfaları Türk bilgisayar korsanları tarafından hacklendi. Hesaplarda paylaşılan mesajlarda referandum öncesi Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşlarıyla yapılacak toplantıların engellenmesine tepki olarak Almanya ve Hollanda’ya Nazi ifadesi kullanıldı.
Kapandıktan sonra ticari olarak kayıp yaşadığını söyleyen şarkıcı Niran Ünsal, türbanını çıkardığını açıkladı. Niran Ünsal, kapanarak sanatçı olunmadığını söyledi.
Galatasaray’da yapılan mali genel kurulda başkan Dursun Özbek ibra edildi. Kulüp üyeliğinden ihraç talepleri oylamada reddedilen eski futbolcular Arif Erdem ve Hakan Şükür’ün, tüzük gereği 6 yıldır üyelik aidatlarını ödemedikleri gerekçesiyle üyeliklerinin sonlandırıldıkları iddia edildi. Ancak Dursun Özbek, üyeliklerin FETÖ bağlantısından dolayı sonlandırıldığını belirtti.
Dünyanın en iyi takımlarından birisi olan Barcelona, Şampiyonlar Ligi’nde ilk maçta 4-0 yenildiği PSG’yi 2. maçta 6-1 mağlup ederek elemiş oldu. Bu başarı tüm zamanların en iyi geri dönüşlerinden biri olarak kabul ediliyor.
Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği güncellenen doping cezalı sporcular listesini yayımladı. Ceza alan atletler arasında doping yaptıkları gerekçesiyle Türkiye için yarışan Elvan Abeylegesse, Gamze Bulut ve Songül Konak da yer aldı. Elvan’a 2, Gamze ve Songül’e 4 yıl men cezası verildi.
Real Madridli ve Portekizli dünya yıldızı futbolcu Ronaldo‘nun adı doğum yeri olan Madeira adasındaki havalimanına verilirken yapılan büstün Ronaldo’ya benzememesi dikkat çekti.
Gördüğünüz, okuduğunuz ve yine bildiğiniz gibi bu ay da birçok önemli olay meydana geldi yurtta cihanda. Yarını anlamak için bugünü ve dünü bilmemiz gerektiği artık hepimizin malumu. İşte tam da bu noktada katkım olduysa ne fayda. Gelecek ay, daha mutlu günlerde görüşmek üzere. Kalın sağlıcakla.
