in

Umman ninenin mektupları

Mektuplar Umman Ninenin askerdeki torunu Kara Ahmet’e yazılmış mektuplardır.Umman nine söylemiş, o zamanlar Denizli’de öğretmenlik görevini yapan Mehmet Yılmaz yazıya geçirmiş daha sonra da kitap haline getirmiştir.Kitapta 25 adet mektup vardır.Bu mektuplar Acıpayam yöresi ağzı ile söylenmiş olup sevgi, özlem, hiciv içerir.Kitabın kültür aktarıcı özelliği vardır.Eser sadece  mektup özelliği taşımaz adeta tarihi belge niteliğindedir.Mektuplarda dönemin güzellik ve eğitim anlayışını, kötü davranışlar karşısındaki  tutumu, evlenilecek kadında aranan özellikleri bulabiliyorken eleştiri de bulabiliyoruz.Mesela;

“Amanın yavrım, ben öyle duyuyom, o gocuman memleketlerde cicili bicili, boyalı moyalı, şıngırdak fıngırdak, kirpikleri takma, saçları sokma,onlan bunlan düşüp kalkma, gözleri elde, etekleri belde, artanı da yerde, sıska mıska, şıbıldak gibi bazı, çirkin mirkin hanımlar, gızlar oluveriyomuş amanın onlara tutuluveren de, yanıveren deme yavrım. Alcen gızın soyu sopu belli, saçı sırma telli, eline el değmemiş, kötü süt emmemiş, sevisi derinde, edi budu yerinde olmalı.Dizine otutturuverdin mi kucağın dolmalı, domuz hem evlenince pazara kadar değil, mezara kadar varmalı. Ee hanım dediğini de alaya kattın mı, koluna taktın mı yakışmalı”

‘boyalı moyalı/kirpikleri takma/saçları sokma’ diyerek yapay güzelliğin eleştirisi, ‘onlan bunlan düşüp kalkma/gözleri elde/etekleri belde/’diyerek namus eleştirisi yapılmaktadır.’sıska mıska’ diyerek şehirli kadının zayıflığı kötü algılanmakta ve küçümsenmektedir.Sebebini toprakta çalışacak kadının yapılı olması gerektiği düşüncesine bağlamak mümkündür.

Umman Ninenin Mektupları denince ilk akla gelen isim ses sanatçısı Özay Gönlüm’dür.Gönlüm, bu yol gösterici eseri sanatıyla birleştirerek esere can vermiştir.Türkülerini söylemeden önce mektupları seslendirir ve öyle türküye geçer.Toruna söylenmek istenenler Mehmet Yılmaz’ın emekleriyle yazıya geçirilir.Bu kısımda sözlü kültürün yazılı kültüre geçişi görülürken Özay Gönlüm’ün seslendirmesiyle de yazılı kültürün elektronik kültür ortamına geçişi görülür.

 

What do you think?

1 Beğeni
Upvote Downvote
Okur

Written by Gizem Çağlayan

Bir cevap yazın