Ayşegül Özkan
Giriş
Bu makalenin yazılış amacı yıllardır süren milletlerce tartışma konusu haline gelmiş olan insanlığın Ay’a gidişini sorular ve ispatlarla açıklamaktır. Ay yüzeyine yapılan ilk insanlı uzay uçuşu Apollo 11’dir. Komplo teorisyenler bu görevi birçok farklı şekilde itham etmektedirler. Bunlardan bazıları çekilen görüntülerin film setinde çekilmiş olmakla bazıları o dönemde var olan teknolojiyle bunun imkânsız olması gerektiğini düşünmektedir. Günümüz haber ve magazin dünyasında bu konuya ilişkin binlerce haber ve görüntü yer almaktadır. Fakat maalesef ki çoğunlukla halkın dikkatini çekebilmek için uydurulmuş asılsız haberlerdir.
Bu makalede komplo teorisyenlerin sormuş oldukları bazı sorular ve bilim dünyasının bu sorulara verdiği cevaplar yer almaktadır.
APOLLO 11
Amerika Birleşik Devletleri’nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18’de ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar olmuşlardır. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü saat 01.56’da Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirmiştir ve aya ilk ayak basan kişi olmuştur. Uçuş mürettebatından Michael Collins bu sırada ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin’i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.
Komplo teorisyenlerin sorduğu sorulardan bazıları:
“Astronotların ayak izleri oldukça belirgin”
Aydaki ayak izlerinin ıslak kum gibi bir şey yüzünden çok belirgin olduğu, ay da böyle bir şeyin mümkün olmadığı ve ayak izi görüntüsünün dünyada bir yerde çekildiği iddia ediliyor.
İşin aslı ise çok farklıdır. Bilindiği üzere ay tozu görünüşte volkanik küle benzeyen, ince öğütülmüş bir tozdur. Bu toza herhangi bir nesneyle basıldığında tozlar sıkışmakta ve ayın havasız vakumunun bir sonucu olarak oluşan şekiller uzun süre bozulmadan kalabilmektedir.
“Aydaki farklı yöndeki gölgeler stüdyo ışıklarından dolayı mı oluştu?”
Uzay tarihçisi ve araştırmacısı olan Roger lauinus görünen çoklu kaynakların ardındaki gerçek nedeni şu şekilde açıklamaktadır: “ilk olarak güneş ışığı var. Dünyanın yansıyan ışığı, ay modülünden yansıyan ışık, astronotların kıyafetleri ve ay yüzeyinden oluşan ışık böyle bir olaya sebep oluyor.”
“Ay’a iniş modülünün indiği yerde motordan dolayı oluşan bir etki yok!”
Ay modülü altında inişten veya kalkıştan dolayı oluşan çukur veya başka bir etkinin görülmediği iddia edilir. Bu iddia doğrudur. Fakat bunun nedeni dünya ve ayda var olan yer çekimi kuvvetlerinin birbirinden farklı olmasıdır. Bilimkurgu filmlerindeki etkinin gerçekte olmamasının nedeni ayın yerçekimin dünyaya kıyasla daha az olmasıdır. Bundan dolayı Ay yüzeyinde dünyadakinden çok daha az itme gücünün gerektiği NASA tarafından belirtilmiştir.
“Çekilen fotoğraflarda neden yıldızlar görünmüyor?”
Komplo teorisyenler ayda çekilen fotoğraflarda yıldızların olmadığını öne sürerler. Ama gerçek sebebi aynı parlaklıkta olan diğer nesneyi yakalamanın zor olmasıdır. Astronotların parlak giysileri ve farklı ışık kaynakları, doğal olarak arka plandaki yıldızları daha soluk hale getirir. Normal hayattan bu duruma örnekler verilebilir. Mesela aydınlık bir odada olduğunuzu varsayın karşınızda da karanlık bir oda var bu durumda bulunduğunuz noktadan o odadaki vazoyu görememeniz gayet doğaldır.
“Fotoğraftaki bayrak rüzgâr olmadan nasıl dalgalanıyor?”
Apollo 11 in inişini inkâr edenlerin en çok dile getirdikleri iddia bayrağın rüzgârdan dolayı dalgalanmasıdır. İlk olarak dalgalanma olayı bayrağın buruşuk görünmesinden kaynaklanıyor. İkinci olarak Ay’da atmosfer olmadığı için bayrağın estetik gözükmesi çok zordu. NASA bu yüzden bayrak üzerine yatay bir çubuk yerleştirilmesine karar verdi, fakat çubuk ay yüzeyinde tam olarak açılmadığından görünürde dalgalanma hissiyatına sebep oldu. Son olarak astronotlar bayrağın yanından geçerken statik elektriklenmeye sebep olunca böyle bir durum oluşmuştu.
Sovyetler birliği ve Amerika birleşik devletleri arasında 1957 yılında başlamış olan uzay yarışında John f. Kennedy’nin isteği üzerin 1960ların sonuna kadar NASA aya ilk insanlı yolculuğunu gerçekleştirerek bu uzay yarışında öne geçmeyi başarmıştır. Sonraki yıllarda ise tarafların uzay yarışını sürdürmek için gerçekleştirilebilecek hedeflerin gitgide zorlaşması ve pahalılaşması nedeniyle son bulmuştur. Son olarak insanoğlu 1969 yılında aya ilk kez ayak basmış ve tüm kısıtlı imkânlara rağmen bu uzay yolculuğundan sağ salim bir şekilde geri dönmeyi başarmıştır.
Kaynakça
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Uzay_Yarışı
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Apollo_11
https://m.sabah.com.tr/teknoloji/2017/11/10/aya-inis-hakkindaki-efsaneler-ve-gercekler
https://www.nasa.gov/mission_pages/apollo/missions/apollo11.html
Ayşegül Özkan 09.03.2020
