Anıl BÜTÜNER
Doğal afetler, bombalı saldırılar, ülkeler arası sorunlar, her alanda yaşanan gelişmeler ve en önemlisi ölümler… İnsanız ya neticede hiçbir şey “ölüm” kadar acıtmıyor, acıtamaz. İşte bu yüzden dünyada neler oluyor, Türkiye’de neler oluyor, “insanlık”ta neler oluyor diyor, merak ediyor ve başlıyoruz.
En yaşlı ölüm! Dünyanın bilinen en yaşlı kadını İtalyan Emma Morano 117 yaşında yaşama gözlerini yumdu. Morano, 2 Dünya Savaşı ve 90’dan fazla İtalyan Hükümeti görmüştü.
Depresyon! Dünya genelinde 322 milyon kişinin depresyonda olduğu açıklandı. Kişi sayısı dünya nüfusunun %4.4’ünü kapsıyor. Kadınların oranı %5.1 olurken erkeklerde bu oran %3.6. Depresyonun en fazla görüldüğü bölgeyse Güneydoğu Asya olarak belirtildi. Türkiye’deyse 3.3 milyon’u aşkın insan depresyonda. Bu sayı ülke nüfusunun %4.4’üne denk geliyor.
İstanbullu turistler! Son 5 yılda İstanbul’u ziyaret eden turist sayısı açıklandı. Almanya 5 milyon 761 bin 530 kişiyle zirvede yer aldı. Almanya’yı sırasıyla İran, Rusya, ABD ve İngiltere takip ediyor.
Türkiye’de trafik bilançosu! Trafik’te 2016’nın bilançosu açıklandı. Trafik kazası sayısı 413 bin 169 olarak belirtildi. 7 bin 300 kişi kazalar nedeniyle hayatını kaybederken 303 bin 812 kişi yaralandı. En çok kaza İstanbul’da yaşandı. Kazanın oluş şeklinde “yandan çarpmalar” ilk sırada yer alırken kaza nedeninde de “hız” zirvede yer aldı. 886 bin 65 araç trafikten men edildi. Kesilen ceza miktarı toplamda 3 milyar 233 milyon 363 bin 241 lirayı buldu.
Teknoloji! 4.5G teknolojisi 1. yılını doldurdu. Yüksek mobil internet hızı ile fazla data kapasitesi sunan 4.5G 1 Nisan 2016’da kullanılmaya başlanmıştı. Türkiye 1G ile 1991’de araç telefonları aracılığıyla tanışmıştı. İnterneti 1993 yılında kullanmaya başlayan ülkemiz 2G’yi 1994’te, 3G’yi 2009’da, 4G’yi 2011’de tanıdı. İlk ticari 5G ağlarının iş dünyasında 2020’de kullanıma başlanması öngörülüyor.
Eğitim’de yazı kavramı! Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, önümüzdeki yıldan itibaren bitişik eğik el yazısıyla öğretim yerine dik temel harflerin kullanılacağını açıkladı. El yazısı uygulamasına 2005’te geçilmişti ve oldukça tepki çekiyordu.
Sanat dünyası! Ünlü sanatçı İbrahim Erkal beyin kanaması geçirdi. Evinin otoparkında baygın halde bulunan İbrahim Erkal’ın beynindeki ödem devam ediyor. Sanatçının daha önce de yüksek tansiyon problemi olduğu ve durumunda henüz iyi bir gelişme olmadığı açıklandı. Yeşilçam’ın usta oyuncusu Bülent Kayabaş 72 yaşında hayatını kaybetti. Kayabaş, bir süredir akciğer yetmezliği nedeniyle tedavi görüyordu.
Erişim yasağı! Dünyanın en büyük çevrimiçi ansiklopedisi Wikipedia’ya Türkiye’den erişimin engellendiği açıklandı. Türkiye’yi terörle aynı düzlemde gösteren içerikler tespit edildiği gerekçesiyle böyle bir karar alındığı düşünülüyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun sayfaya idari tedbir kararı uyguladığı görülüyor. Daha önce Twitter, Facebook ve Youtube gibi portallara da erişim yasağı gelmişti.
Amerika’dan uzay rekoru! Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) 534 gündür bulunan astronot Peggy Whitson, uzayda en uzun süre kalma rekorunu kırdı. Başkan Trump, istasyona telefonla bağlanarak kendisini ve beraberindeki astronot Jack Fisher’ı kutladı.
Doğal afetler! Güney Amerika ülkesi Kolombiya’da şiddetli yağışlar nedeniyle meydana gelen sel ve heyelanda en az 290 kişi hayatını kaybetti. 400 kişi yaralanırken 200 kişiyse kayboldu. 17 mahalle su altında kaldı. Arama kurtarma faaliyetlerine 2000’den fazla asker destek verdi. Somali’deyse 6,2 milyon insan kıtlık tehdidi altında yaşıyor. Somali, siyasi karışıklıklar ve çatışmaların yanı sıra 2011’den beri süren son 60 yılın en büyük kuraklığının sebep olduğu açlık ve kıtlıkla mücadele ediyor. Şu anda acil yardıma muhtaç sayısıysa 2,9 milyon olarak belirtiliyor. İran’ın kuzeybatısındaki eyaletlerde yaşanan şiddetli yağışlar sonucu meydana gelen seldeyse 30 kişi hayatını kaybetti. Birçok köy ve kasabadaki yol ve altyapı sistemlerinde de büyük hasar meydana geldi. ABD’nin orta ve doğu eyaletlerinde etkili olan kasırga sebebiyle en az 5 kişi hayatını kaybetti. Kırgızistan’daysa meydana gelen heyelanda 24 kişi hayatını kaybetti.
Milyonlar yardıma muhtaç! 2 yıldır iç savaşla mücadele eden Yemen’in 27 milyonluk nüfusunun 20 milyonu yardıma muhtaç durumda bulunuyor. İç savaşın başlamasından bu yana 7 bin 800 kişi hayatını kaybetti.
Dünyada kazalar! Meksika’da yakıt taşıyan bir tanker ile yolcu otobüsünün çarpışması sonucu en az 24 kişi hayatını kaybederken 9 kişi de yaralandı. Polis yetkilileri kazanın ardından soruşturma başlattı. Küba’nın doğusundaysa Baracoa havalimanından kalkan askeri uçak düştü. Radardan kaybolarak düşen uçaktaki 8 yolcu hayatını kaybetti.
Yolcuyu uçaktan atmaca! Amerikan United Havayolları’nın fazla bilet satıldığı gerekçesiyle 4 yolcusunu uçaktan zorla indirmesinin gelişmeleri devam ediyor. Sosyal medyada 1 yolcunun polis tarafından yaka paça uçaktan atıldığını gösteren videoya çok sayıda tepki geldi. Şirket yönetimi yaptığı açıklamada olaydan üzüntü duyduğunu ancak yolcuları uçaktan indirme haklarının olduğunu söyledi. Uçaktan atılan Vietnam kökenli Amerikan vatandaşı Doktor David Dao ile havayolları yetkilileri uzlaşmaya vardı. Buna göre şirkete dava açmayacak Dao’ya tazminat ödenecek.
Basın özgürlüğü! Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), 2017 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi raporuna göre gelişmiş demokrasilerin de aralarında bulunduğu çok sayıda ülkede gazetecilerin durumu kötüleşti. Endekse göre basın özgürlüğünün en iyi olduğu ülke Norveç oldu. Norveç’i, İsveç, Finlandiya, Danimarka ve Hollanda takip ediyor. Kara liste olarak bilinen en kötü durumdaki ülkelerse Kuzey Kore, Eritre, Türkmenistan, Suriye ve Çin. Türkiye ise son rapora göre 4 basamak gerileyerek 180 ülkelik listede 155. sırada yer aldı.
Türkiye’ye denetim! Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) yaptığı oylamayla Türkiye’nin denetim sürecine alınmasını kararlaştırdı. Kararın gerekçesi olarak insan hakları ihlalleri ve muhaliflere yönelik baskı ifade ediliyor. Bu gelişmenin Türkiye-AB üyelik müzakerelerine olumsuz yansıyacağı değerlendiriliyor.
Brezilya-Paraguay sınırında asrın soygunu! Sınırdaki bir nakit para deposu Brezilyalı 50 kişilik bir çete tarafından soyuldu. Askeri patlayıcı ve uzun namlulu silahlar kullanan soyguncular 40 milyon dolarlık soygun gerçekleştirdi. Olay yerinden kaçan soygunculardan 3’ü öldürülürken 4’ü canlı olarak yakalandı.
Cebelitarık sorunu! İngiltere ve İspanya arasında 300 yıldan bu yana devam eden sorun Brexit Müzakereleri ile yeniden alevlendi. Cebelitarık, 1973’te Ultrecht Antlaşması’nın imzalanmasıyla resmi olarak İngiltere’nin olmuştu. Cebelitarık 2016’da yapılan referandumda AB’de kalmaktan yana oy kullanmıştı. AB yetkilileri, “AB ile İngiltere arasında imzalanacak anlaşmalar, Cebelitarık söz konusu olduğunda Madrid’in onayı olmadan imzalanamaz” şartını koşuyor.
3. Dünya Savaşı mı? Kuzey Kore bu ay başarılı ve başarısız birçok balistik füze denemesi yaptı. Kore’nin kurucu lideri Kim Il-Sung’un 105.doğum günü kutlamasındaysa ilk kez denizaltından balistik füze fırlatma denemesi yapıldı. ABD, Japonya ve Güney Kore yaşananlar karşısında oldukça sitemkar. ABD, Kore Yarımadası’na tatbikat amacıyla savaş gemileri gönderdi. Kuzey Kore Pyongyang yönetimiyse Washington’a meydan okuyarak Amerika’nın istediği her türden savaşa girmeye hazır olduklarını söyledi. Rusya ve Çin ise 2 tarafa da birbirlerini tehdit ve provoke etmekten uzak durmaları çağrısı yaptı. Bu arada ABD ordusu, Bölge Yüksek İrtifa Hava Savunması (THAAD) füze sistemlerini olası bir saldırıya karşılık Güney Kore’ye konuşlandırdı.
Suriye’de kimyasal silahlı saldırı! Beşşar Esad rejimine ait savaş uçakları İdlib’in güneyindeki Han Şeyhun bölgesine sarin gazlı saldırı düzenledi. Saldırıda 100’den fazla kişi hayatını kaybetti. 500 kişinin de gazdan etkilendiği bildirildi. Suriye başkenti Şam, bu ay 60’tan fazla hava saldırısının hedefi oldu. Saldırılar bazı hastaneleri de kullanılamaz hale getirdi. Suriye’nin İdlib ilinde cami ve çarşıya düzenlenen hava saldırılarındaysa 21 kişi hayatını kaybederken 35 kişi yaralandı. Suriye’de rejimin son 3 yılda düzenlediği kimyasal saldırının 162’yi bulduğu belirtildi. Yaşananlar üzerine ABD, Suriye Hava Kuvvetlerine ait bir üssü Akdeniz’den düzenlediği operasyonla 59 Tomahawk füzesiyle vurdu. ABD’nin bu saldırıda kullandığı füzelerin maliyeti 30 milyon dolar olarak ifade edildi. Suriye ordusundan yetkililer 6 kişinin öldüğünü açıkladı. Bu yaşananlar üzerine rejim yanlısı Rusya, ABD’nin Suriye’ye düzenlediği saldırının uluslararası hukukun ihlali olduğunu söyledi. Suriye’de kuşatma bölgesinden tahliye edilenlerin konvoyuna düzenlenen bombalı araç saldırısındaysa ölenlerin sayısı 100’ü aştı.
Örgüt silah bıraktı! Fransa’nın güneybatısı ve İspanya kuzeyindeki Bask bölgesinin bağımsızlığı için 59 yıldır mücadele eden ETA örgütü silahlarını teslim etti. Örgüt kendisine ait olan toprak altında gömülü tutulan cephaneliklerin listesini temsilciler ve uluslararası gözlemciler vasıtasıyla polislere teslim etti. Listede 8 cephanelik içinde 120 silah ile 3 ton patlayıcı malzeme bulunduğu açıklandı. ETA, bugüne kadar 858 kişinin ölümünden sorumlu tutuluyor.
Dünyada terör! Rusya’nın St. Petersburg metrosunun “Sennaya Meydanı” ve “Teknoloji Enstitüsü” istasyonlarında 2 ayrı patlama meydana geldi. Saldırıda 16 kişi hayatını kaybederken 50 kişi yaralandı. Saldırıyı Kırgızistan uyruklu 22 yaşındaki Rusya vatandaşı canlı bomba Akbarcan Celilov gerçekleştirdi. Saldırıyı El Kaide bağlantılı Katiba el İmam Şamil adlı terör örgütü üstlendi. Canlı bombayı hazırlayan 27 yaşındaki Abror Azimov’da Rusya’da yakalandı. İsveç’in başkenti Stockholm’de trafiğe kapalı bir caddede çalıntı bir kamyon sürücüsü aracını yayaların üzerine sürerek 4 kişinin hayatını kaybetmesine 15 kişinin de yaralanmasına sebep oldu. Olay terör eylemi olarak değerlendiriliyor. Saldırının ardından Özbek asıllı şüpheli bir kişi tutuklandı. Mısır’ın Tanta ve İskenderiye şehirlerinde 2 kilisede patlama meydana geldi. Patlama sonucu en az 44 kişi hayatını kaybederken 100’den fazla kişi yaralandı. Saldırıyı IŞİD üstlenirken Mısır’da 3 ay olağanüstü hal ilan edildi. Afganistan’da Taliban militanları askeri üsse saldırı düzenleyerek 140 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. 10 kişilik militanlardan 5 saat süren çatışma sonunda 9’u öldürülürken 1’i sağ olarak ele geçirildi. Irak’ın başkenti Bağdat’taysa IŞİD tarafından düzenlenen bomba yüklü araçlı saldırıda 6 kişi hayatını kaybederken 5 kişi yaralandı. Saldırı polis noktası yakınında gerçekleşti.
ABD bombası! ABD, Afganistan’daki terör örgütü DEAŞ militanlarını ordunun sahip olduğu en büyük nükleer olmayan bombayla vurdu. Saldırıda en az 90 DEAŞ militanı hayatını kaybetti. Amerika’nın kullandığı yaklaşık 9 bin 800 kilo ağırlığındaki GBU-43, tüm bombaların anası olarak biliniyor. Bomba ilk kez Irak Savaşı başlamadan önce 2003’te test edilmişti. Ancak bu operasyonla aktif bir askeri müdahalede ilk kez kullanıldı.
Şehit haberleri devam ediyor! Şırnak’taki Küpeli Dağı’nda PKK’lı teröristlerin önceden araziye döşediği el yapımı patlayıcıyı infilak ettirmesi sonucu 3 askerimiz şehit olurken 5 askerimiz yaralandı. Diyarbakır’ın Bağlar ilçesindeki il emniyet müdürlüğü ek birimlerinin yer aldığı alana 1 ton patlayıcıyla yapılan saldırıda 3 personel şehit oldu. Van’ın Çatak ilçesinde meydana gelen patlamadaysa 2 güvenlik görevlisi şehit oldu. Operasyonlar kapsamında birçok terörist etkisiz hale getirildi.
Helikopter şehitleri! Tunceli’nin Pülümür ilçesinde kalkışından 10 dakika sonra düşen Sikorsky tipi polis helikopterindeki 7 polis memuru, 1 hakim, 1 astsubay ve 3 mürettebat olmak üzere toplam 12 kişi hayatını kaybetti. Helikopterin olumsuz hava koşullarından dolayı düştüğü değerlendirildi.
OHAL 3. kez uzatıldı! 19 Nisan’dan itibaren 3 ay daha sürecek OHAL, süresi dolduğunda 1 yılı bulmuş olacak. OHAL kapsamında düzenlenen KHK’larla paralel devlet yapılanması göz altıları, tutuklamalar, işten çıkarmalar, huzur operasyonları ve birçok yeni düzenleme yapılmaya devam ediyor.
16 Nisan’daki referandum ve anayasa değişikliği! Aylardır yürütülen seçim çalışmaları sona erdi ve kazanan belli oldu. YSK Başkanı Sadi Güven “evet” oyu verenlerin oranını %51.41 ile 25 milyon 157 bin 463 kişi, “hayır” oyu verenlerin oranını %48.59 ile 23 milyon 779 bin 141 kişi olarak ilan etti. Seçime katılım oranıysa %87.45 oldu. En yüksek evet oranı Bayburt’ta olurken en yüksek hayır oranı Tunceli’de gerçekleşti. YSK, seçim devam ederken mühürsüz oylarında kabul edileceğini ilan etti. Bunun üzerine tam kanunsuzluk nedeniyle halk oylamasının iptaline ilişkin başvuru yapıldı. Karar 10 üyenin ret, 1 üyenin kabulüyle oy çokluğuyla YSK tarafından reddedildi. Halk oylamasındaki ihlal ve hukuksuzluk iddiaları nedeniyle İstanbul, Ankara, Adana, İzmir ve Mersin başta olmak üzere birçok ilde eylem düzenlendi.
Darbenin faturası! 15 Temmuz darbe girişimi gecesinin devlet malına verdiği maddi zarar açıklandı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianameye göre FETÖ’cü pilotların kullandıkları uçaklarla attıkları bombalar sonucunda TBMM’de 19 milyon 472 bin 380, Ankara İl Emniyet Müdürlüğü binalarında 7 milyon 349 bin 500, Emniyet Genel Müdürlüğü Havacılık Daire Başkanlığında 40 milyon, Özel Harekat Daire Başkanlığında 6 milyon 341 bin 879, Polis Akademisi Başkanlığında 553 bin 420, TÜRKSAT’ta 7 milyon 27 bin 655 lira olmak üzere toplam 80 milyon 744 bin 834 lira kamu zararı oluştu.
Kaçak darbeciler! Yunanistan, 2. kez iadesi istenen askerleri vermeyi reddetti. Kararın gerekçesi olarak Türkiye’nin sunduğu delillerin inandırıcı olmadığı gösteriliyor. 8 asker 15 Temmuz darbe girişiminden sonra askeri bir helikopterle Yunanistan’a kaçmış ve sığınma talebinde bulunmuştu.
Parasal bomba! UEFA Şampiyonlar Ligi’nde Borussia Dortmund ile Monaco arasındaki çeyrek final karşılaşması öncesinde Dortmund otobüsünün yanında bir patlama meydana geldi. Olayda otobüsün camları kırılırken Dortmund oyuncusu Marc Bartra elinden yaralandı. Gözaltına alından kişi saldırıyı Dortmund kulübünün borsadaki hisselerini düşürüp büyük miktarda kar elde etmek amacıyla gerçekleştirdiği belirlendi.
Esrarengiz ölüm! Gaziantepspor’un Çek futbolcusu 31 yaşındaki Frantisek Rajtoral evinde ölü bulundu. Rajtoral’a ulaşamayan kulüp yetkilileri ve arkadaşlarının ihbarı üzerine evine gelen polisler doğalgaz borusuna kendini asarak intihar ettiğini belirttiler. Psikolojik rahatsızlığı olduğu iddia edilen Rajtoral’ın, ailesi veya maddi konularla ilgili sorunları yüzünden böyle bir şey yaptığı değerlendiriliyor.
55 yıllık rekor! Amerikan Basketbol Ligi NBA’de Oklahoma City Thunder’ın deplasmanda Denver Nuggets’i 106-105 mağlup ettiği maçta 50 sayı, 16 ribaunt, 10 asistle oynayan Thunder’lı Russell Westbrook, sezonun 42. triple double’ını yaparak Oscar Robertson’un 55 yıldır elinde tuttuğu rekoru kırdı. Westbrook, kariyeri toplamında 79. triple double’ına imza attı.
Satılık Milan! İtalyan futbolunun efsane takımlarından Milan, Çinli yatırım grubuna satıldı. Çinli girişimci Yonghong Li, yaklaşık 800 milyon Euro’ya Milan’ın %99.9’unun sahibi oldu. Kulübün eski sahibi 31 yıl takımın başında olan ve İtalya’nın başbakanlığını da yapmış Silvio Berlusconi’ydi.
Voleybolda kadınlar! Vakıfbank Kadın Voleybol Takımı, CEV Şampiyonlar Ligi final maçında İtalya’nın Imoco Volley takımını 3-0 yenerek Avrupa şampiyonu oldu. Vakıfbank bu alanda 3. kupasını almış oldu.
Gazeteci dayağı! Rizespor maçı sonrası gazetecilere saldırıp onları darp eden Başakşehir’li futbolcuların cezası belli oldu. PFDK, Emre Belözoğlu’na 50 bin TL para cezası, Volkan Babacan’a 1 maç men ve 13 bin TL para cezası, Ufuk Ceylan ve Yalçın Ayhan’a 5 maç men ve 13 bin TL para cezası verdi.
Geri dönüş! Doping yaptığı gerekçesiyle 15 ay men cezası alan eski 1 numaralı kadın tenisçi Maria Sharapova, tenis kortlarına Stutgart Turnuvasıyla yeniden merhaba dedi.
Telefoncu taraftar! Galatasaray-Fenerbahçe derbisinde Volkan Demirel’e maç sırasında kale arkası tribünden telefon fırlatan A.A.V. adlı taraftar yakalanarak göz altına alındı. Fırlatılan telefon Volkan’ın ayağına isabet etmiş ve oyun durmuştu.
Şaşırdık mı, şaşırmadık! Almanya Bundesliga’da ligin bitimine 3 hafta kala Bayern Münih üst üste 5. şampiyonluğunu ilan etti. Bu başarıya imza atan ilk ekip olan Bayern Münih’in toplam şampiyonluk sayısı da 27 oldu.
